19e eeuw

Molen Rispens wordt in 1821 door Arjan Gerbens Timmenga gebouwd op ca. 100 meter ten zuiden van de huidige plaats. Molen Rispens verving drie kleinere molen, waar verder niets over bekend is. De molen ging de Rispenserpolder bemalen. Ate Sjoerds Ypma was de eigenaar van Molen Rispens en Zathe Rispens, waar de molen aan toebehoorde. Het zou heel goed mogelijk zijn dat de molen in het begin met hout was bekleed. Daar zijn bij latere restauraties sporen van gevonden.

Waarschijnlijk waren aan het einde van de 19e eeuw A.Y. Vellinga en T.Y. Vellinga de molenaars. Hun namen komen voor in de molen in de periode rond 1885.

1933

In 1933 komen de Bouma's Zathe Rispens bewonen en gaan dus ook de molen bemalen.

1946

In 1946 werd de houten as na schade vervangen door de huidige Westra as. Deze bijzondere as werd voor f395,- aangeschaft. Molenmaker Westra had de molen destijds in onderhoud en kon zijn as, welke waarschijnlijk in de vervallen molen van Hennaard lag, op de kop tikken. Deze werd, samen met een nieuwe gang kammen in 1946 geplaatst.

1964

In 1964 kwam de molen buiten bedrij omdat naast Trijehuzen 3 het gemaal van de Rispenserpolder werd gebouwd, waardoor de molen buiten bedrijf kwam. De molen verloor zijn functie en werd in 1966 door de 4 eigenaren aan de gemeente verkocht. De eigenaren R. van Wijngaarden, J. Heeg, Y.T. Vellinga en P, Jellema bieden de molen te koop aan voor f2000,- nadat er kort daarvoor nog een rekening van f3500,- is betaald voor de schilder en timmerman. De gemeente weigert de som te betalen, mede omdat in de afgelopen winter het bovenste eind is gebroken vanwege ijzel.

1966

Molenmaker A. de Roos uit Leeuwarden maakt in 1966 een begroting voor restauratie van de molen. Onder andere een nieuwe roede voor f2140,- het bijstoppen van het riet, een bliksembeveiliging en het herstellen van de schroefbak wordt geoffreerd.

Op 27 augustus komen de vier eigenaren met een voorstel om de molen aan de gemeente te verkopen voor f57,35. De gemeente gaat hiermee akkoord. Het molenerf wordt van eigenaresse S. Bouma-Sjaarda aangekocht voor de som van f289,- Daarnaast trekt de gemeente f4000,- uit voor de restauratie van de molen.

1967

1n de winter van 1966-1967 breekt ook de tweede roede, waardoor beide roeden zijn gebroken. Er worden offerte door A.de Roos en Veenstra uit Oosterend gemaakt voor twee nieuwe roeden, samen met nog andere restauratiewerk. Op 2 augustus 1967 krijgt A. de Roos de opdracht de molen te restaureren. Dit werk zal volgens De Roos op 18 september 1967 gaan beginnen en wordt voor de winter afgerond. De provincie Friesland betaalt 30% van de restauratiesom. De uiteindelijke kosten vallen hoger uit door onvoorzien meerwerk aan staart en bliksembeveiliging.

1973

In 1973 breekt de binnenroede. Deze roede heeft het maar 6 jaar uitgehouden, wat extreem kort is voor een houten roede. Het feite dat er nooit met de molen gedraaid werd, zal hebben bijgedragen aan het snel breken van de roede. Er wordt uiteindelijk via Veenstra uit Easterein een restauratieplan opgesteld en die neemt een ijzeren roede op in de offerte voor deze restauratie.

1975

Uiteindelijk restaureert Veenstra in 1975 de molen en wordt de nieuwe ijzeren roede door Buurma geleverd. De molen draait vanaf dat moment met een stalen binnenroede en een houten buitenroede.

1979

In 1979 maakt Bouwbedrijf Veenstra een offerte voor het restaureren van de molen. Onder andere een nieuwe (stalen) buitenroede, het herstellen van de vang, verf- en teerwerk, herstellen van het rietdek en een een aantal nieuwe kruipalen wordt geoffreerd.

Jaren 80

In de jaren 80 gaat het hard achteruit met Molen Rispens. De offerte van Veenstra's Bouwbedrijf uit 1979 kan helaas niet worden uitgevoerd omdat de gemeenteraad het niet eens kan worden over de restauratie. Het getreuzel en onkunde van de gemeenteraad zorgt ervoor dat de restauratie niet doorgaat. Meest schrikbarende feit is wel dat de gemeente de subsidie van het rijk weigert om de molen van buitenkant te restaureren. Omdat het gaande werk niet kan worden gerestaureerd, wordt het geld weer teruggestuurd naar Den Haag. Wanbeleid van de bovenste plank, waarna ook nog eens opdracht wordt gegeven om de kap van de molen te halen. Het onrechtmatig beschadigen van de molen komt de gemeente op een tik op de vingers vanuit Den Haag te staan. Helaas kan er niets meer aan worden gedaan en gaat de staat van de molen nog sneller achteruit. Nadat brand in de molen bijna het lot van de molen bezegelde, wordt er actie ondernomen en gloort er licht aan de horizon.

Jaren 90

Uiteindelijk komen er in de jaren 90 subsidies los om de molen helemaal te restaureren en weer in maalvaardige staat te brengen. De molen wordt helemaal in landbouwplastic gezet om verder verval tegen te gaan. In 1993 krijgt Wagenbrugghe uit Sneek de opdracht om de molen geheel maalvaardig te restaureren en te verplaatsen en is de restauratie op 25 maart 1995 helemaal afgerond.

2007

In 2007 krijgt de molen een nieuwe houten roede. De oude houten roede is in slechte staat en moet worden vervangen. Op 4 mei wordt de nieuwe roede gestoken door Durk Posthumus van Molenmakersbedrijf Hiemstra, samen met de molenaar. Op 5 mei was deze restauratie een feit en kon de molen weer malen, na een paar maand te hebben stilgestaan.

2014

In 2014 ondergaat de molen een grote onderhoudsbeurt. De ijzeren roede wordt uitgenomen, de vijzel wordt helemaal aangepakt, de vijzelbak vernieuwd, de grond wordt opgehoogd en alle kruipalen worden vernieuwd. Ook wordt de kap en het staartwerk helemaal geschilderd.

2019

De molen gaat over van de Gemeente SWF naar Molenstichting Súdwest Fryslân. Deze stichting beheert nog 10 andere molens en is er in goede handen.

2021

In 2021 bestaat de molen 200 jaar en zijn er bijzondere festiviteiten en dagen we malen. Zie voor meer info: http://www.molenrispens.nl/1821-2021

N.B. Binnenkort zullen de jaarvergaderingsboekjes van de polder tussen 1933 en 1964 verder worden uitgewerkt. Ook zijn er rekeningen van het onderhoud uit die periode. Er zullen hier interessante gegevens uit worden gepubliceerd.